BİR ÇÖP HİKAYESİ
Ben bazen düşünüyorum, neler kazandık, neler kaybettik diye…
Bugün çöp ve çöplük üzerine Büyükşehir olmanın getirdiği artıları incelemek istedim.
Manisa’nın, Büyükşehir sınırları içinde 1088 mahallesi vardır. Bunlardan 800 üzerindeki yerleşim birimi , geçmişte , köy dediğimiz yerlerdi. Geçmişte köylerde çöp toplanmıyor , muhtar ya uygun bir yere döküyor ya da köylümüz, arazinin bir yerin de imha ediyordu.
Beldelerin durumu bunlardan farklı değildi. Büyükşehir olmadan Manisa ilinde 68 belde bulunmaktaydı. Bu 68 Belediye Başkanı, 68 temizlik işleri müdürü demekti. Belde belediyemiz çöpleri beldelerinde toplamasına topluyorlardı, tamam da toplanan çöp ne oluyordu? Başkan veya meclis tarafından uygun görülen beldenin, bir yerine çöpler dökülüyordu. Bu belde çöplüğü her geçen gün büyüyor ve etrafa hastalık saçıyordu. Bazı beldelerde çöplükten sızan sulu atıklar yer altı su kaynaklarına yakın olduğu için beldeye hastalık saçıyordu.
İlçelerin de beldelerden farkı yoktu. İlçe belediyesinin daha çok çöp arabası, dolayısıyla daha çok çöpü vardı. Dağ yığınlarını andıran çöplükler etrafa zarar vermeye devam ederken arada sırada biriken gazların patlamaları ile kendilerinin, gelecekte büyük tehlike olacağını haber veriyordu. Manisa Belediyesi zamanında Turgut Özal Mahallesi’ndeki çöplükte çıkan yangınlar ve patlamalar hala hafızalarımızda kayıtlıdır.
Buraya kadar eskiyi şöyle bir hatırlatmak istedim. Büyükşehir olunca ne mi oldu? Önce Manisa il merkezinin en batı ucunda Uzunburun’da katı atık bertaraf tesisi ve düzenli depolama tesisi adı verilen dev bir tesis yapıldı. Bu tesis nasıl bir tesis derseniz, tam bir çöp canavarı! 17 ilçeden toplanan çöpler oraya gelmesine rağmen daha yok mu diyen cinsinden.
Tamam da o ilçelerden çöpler buraya nasıl ulaşıyor? Önce her ilçede çöp araçların yanaşıp çöpleri rahat boşaltacağı, çöp ara istasyonları ve rampaları planlandı ve yapıldı. Bu istasyonlara gelen çöpleri sıkıştırarak toplayan, tır konteynerleri yerleştirildi. Bu konteynerlerde sıkıştırılarak doldurulan çöpler tırlarla Uzunburun tesislerine getiriliyor. Burada ekipler ve cihazlarla dönüşüme girebilecek, şişe, kağıt gibi maddeler çöpün içinden ayrıştırılarak ekonomiye dönüşümleri sağlanıyor. Kalan çöpün içinden yumuşak atık da dediğimiz yemek atıkları gibi çöpler ayrı bir yere toplanarak bunlardan gübre elde ediliyor. Geriye kalan sert maddeler ayrıştırılarak çimento fabrikalarına verilip ekonomiye katkısı sağlanıyor.
İçinden faydalı her maddesi alınmış son atıklar lot adı verilen büyük havuzlarda kontrollü çürümeye terk ediliyor. Bunlardan da ne mi elde ediliyor? Biriken metan gazından elektrik elde ediliyor.
Tesisin çalışmasını en basit şekilde anlatmaya çalıştım. İyi de artık çöp dökülmese de 17 ilçede ki çöplüklerin hali ne olacak, derseniz, onlarında rehabilitasyonları başladı. Önce Şehzadeler ilçemiz Turgut Özal Mahallesi’ndeki ve Turgutlu ilçemizdeki eski çöp alanları dönüşüme uğruyor. Bu çöp alanları, kontrollü bir şekil de yok edilirken ayrıca elektrik elde ediliyor. Eski Manisa çöplüğünden elde edilen elektrik, Büyükşehir Belediyesine gelir getirmeye başladı bile. Bu alanlar birkaç yıl sonra kullanılabilir, araziler haline getirilecek, belki de kıymetli tarım arazisi olacaktır.
Büyükşehir olmanın artılarından biridir çöp konusu , inşallah başka birkaç artısını da başka yazılar da yazarı .
Allah’a emanet olunuz.