Büyükşehir yasası uygulanmaya başlayınca, belediye bünyesinde yeni kurumlar oluşmaya başladı. Basında veya başka yerlerde bu kurumların adını duyan bazı arkadaşlar bunlar hakkında benden bilgi ister oldular. Bende bu fazla bilinmeyen yeni kurumlar hakkında kısa, birkaç bilgiyi köşe yazısına taşımanın iyi olacağını düşündüm.
ALTYAPI KOORDİNASYON MERKEZİ: Kısa adı ile AYKOME. Yıllardır başta, Belediye Başkanlarının ve vatandaşların şikâyet ettiği bir konu vardır. Belediye asfaltlıyor, ertesi gün bir başka kurum kazıp, bozuyor. Bu yanlışı ortadan kaldırmak için kurulan bir kurumdur AYKOME. Bu kurumun görevleri kazı konusunda koordineyi sağlamak, alt yapı sırasında kullanılacak malzemenin standardını belirlemek, kazı yapımının yasak olduğu tarihlerini tespit etmek başlıca görevleridir. Bu kararları, tek başına Büyükşehir Belediyesi almaz. Belli aralıklarla toplanan genel kurulun başlıca üyeleri içinde, İlçe Belediyelerinin yetkililerinin yanında, MASKİ, Karayolları, DSİ, TCDD, İLBAN A.Ş, Aksa Doğalgaz, Gediz Elektrik, Süper-Online, Telekom, Türksat, Ulaştırma 3. Bölge temsilcileri de bulunur. Bu kurulun sekretaryasını Fen İşleri Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan Aykome Şube Müdürlüğü yapar. Kazı yapacak kişi veya kurumlar bu müdürlüğe başvurup genel kurulca tespit edilmiş şartlar dâhilinde izin alıp, meclisçe belirlenen yol bozma ücretini hesaba yatırarak kazıyı yapılabilir. Tahsil edilen ücret daha sonra bu bozulan yeri onaracak, belediyenin hesabına yatırılır. Uzun süredir sorulan sorunun özüdür bu, kim kazarsa kazsın, belirlenen yol bozma ücretini öder. Bu ücrette tamiri yapan belediyenin hesabına yatar. AYKOME’den başka bir önemli bir kuruluş da UKOME’dir.
UKOME Büyükşehir yasası ile kurulan ayrı bir oluşumdur. Başkanlığını ve sekretaryasını Büyükşehir yetkilileri yapar. Geçmiş dönemlerde İl Trafik Komisyonunun yaptığı göreve benzer yetkilere sahiptir. UKOME’nin belli zamanlarda yaptığı toplantılara Büyükşehir Genel Sekreteri başkanlık eder. Bu toplantılara İlçe Belediyelerinin yetkilileri beraber, Emniyet Müdürlü, Jandarma komutanlığı, Karayolları, YİKOP (Valilik yatırım izleme koordinasyon merkezi), TCDD, Şoförler Odası temsilcileri bulunur. Şehir içindeki park noktalarından başlayarak her türlü ulaşımla ilgili kararlar, bu komisyonda alınır.
MASKİ: Su, kanalizasyon, arıtma gibi konularda çalışan bu birim resmi ve direk Büyükşehir’e bağlı çalışan bir kurumdur. İstanbul-İSKİ, İzmir- İzsu gibi.
SPİLAŞ: Büyükşehir bünyesinde kurulmuş bir anonim şirkettir. Her türlü inşaat işlerinde belediyeye destek sağlar. Moloz döküm sahaları tespitinde çalışmalar yapar.
MANULAŞ: Büyükşehir bünyesinde kurulan bu anonim şirketin konusu ulaşımdır. Ulaşımın her konusunda Büyükşehir Belediyesine hız kazandıran bir destek verir. Bu şirket uygulamaları her, büyükşehirde vardır. Bu şirketlerin kurulması Büyükşehir meclisinin onayı ile olup, İçişleri bakanlığından da izin alınarak çalışmaya başlarlar.
BESOT: Manisa Belediyesi zamanında yıllar önce kurulan bu şirket de faaliyetlerine değişik konularda devam etmektedir.