Manisalılar şehir içi taşımacılığı mecbur kalmadıkça kullanmıyor. Çünkü kullanılacak gibi değil. Bu konuyla ilgili kime dokunsam bin ah işittim. Belediyeler şikayetçi, yolcular şikayetçi, yolcuları taşıyan otobüs şoförleri şikayetçi. Hatta şehir içi otobüslerini hiç ama hiç kullanmayanlar bile trafik akışını aksattığı için otobüslerden şikayetçi!
Yani anlayacağınız Manisa’da şehir içi taşımacılık neredeyse tüm kesimlerin kanayan yarası haline gelmiş, şikayet konusu olmuş.
Peki neden böyle? Bir şehir topyekun nasıl bir hizmetten şikayetçi olur. Sorunun çözülmesi mümkün değil mi?
400 bin nüfuslu Manisa’da 11 hat var. 168 yeşil özel halk otobüsü, 14 de kırmızı halk otobüsü var. Her hat üzerinde en az 14 araç çalışıyor. Bu sayı bazı hatlarda 25’e kadar yükseliyor.
Gelelim durak sayısına…
1.hat üzerinde 40 durak bulunurken 8.hat üzerinde 61 durak var.
Durak sayısı her hat için değişiyor. Bazı yoğun caddelerde duraklar birbirine çok yakın. Hal böyle olunca otobüsler sık sık duruyor. Sık durunca trafik de duruyor. Çünkü durakların çoğu eskiden çalışan minibüslere göre yapılmış. Dar ve küçük. Oysa otobüsler büyük.
Bu yetmiyormuş gibi bir de duraklara park edilen araçlar var. Günün her saatinde her durakta mutlaka dörtlüleri yanık bir iki araç görmek mümkün. Ve duraklar nerdeyse hiç boş kalmıyor. Bu durumda otobüsler duraklara göremiyor. Bazıları ise durak boş olduğu halde arkasından gelen araçlar önüne geçmesin diye durak boş olduğu halde giriş yapmıyor. Yolun ortasında duruyor. Yolcular iniyor, yolcular biniyor ve arkadaki araçlar mecburen bekliyor. Kornaya basanlar, bağırıp çağıranlar hatta küfreden sürücüler artık Manisa trafiğinde sıradan görüntüler.
Asıl sorun otobüslerin ilk duraktan ötekine varış süresiyle ilgili. Bu konuyu bizzat tecrübe edinmiş birisiyim. Fuar Merkezi önünden Küçük Sanayi Sitesi’ne 1 saatte zor vardım. İndikten sonra 10 dakika da yol yürüdüm.
Mesafe kısa olmasına rağmen süre neden bu kadar uzun?
Manisa’da şehir içi taşımacılık işini 155 Nolu Şehir İçi Denetimli Manisa Özel Halk Otobüsleri Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi yapıyor. Onlardan istatistiki bilgiler aldım. Manisa’da bir şehir içi otobüsü başlangıç durağından son durağa ortalama 50-55 dakikada varıyor. Bazı hatlarda bu süre 40 dakika bazılarında ise trafiğin akışına göre 1 saat 10 dakika. Araçlar ilk duraktan 5 ile 10 dakika aralıklarla kalkıyor. Yani her araç arasında gündüz 5 veya 10 dakika süre var. Akşam 19’00’dan sonra aradaki mesafe 12 ile 15 dakikaya çıkıyor.
Bazı hatlarda en son araç gece 00.00’da çıkış yaparken bazılarında ise 23.30’dan sonra araç yok.
Para havuz sitemine göre dağıtılıyor. Yani sürücülerin eskiden olduğu gibi fazla yolcu alma endişesi yok. Yolcu az da olsa çok da olsa paralar havuzdan herkese eşit dağıtıldığını için otobüsler duraktan yolcular alır almaz devam ediyor.
O halde neden ilk duraktan son durağa gitmek ortalama 1 saat? Bunun en önemli nedeni durak sayısının çok fazla olması. Adım başı durak var. Duraklar arasındaki mesafe çok kısa. Büyükşehirlerde duraklar arasındaki mesafe daha uzundur. Ve durak harici inmek binmek yasaktır.
Manisa da artık büyükşehir olduğuna göre…
Oysa bu şehir tam bir durak ve kavşak cenneti! Adım başı ya durak var ya kırmızı ışık. Trafiğin en çok aksadığı noktalar duraklar ve kavşaklar. Nasıl ilerleyecek trafik?
Bu böyle gitmez…
Manisa’da şehir içi taşımacılıkta hatların varış mesafesini kısaltmak için şehir içi haritasının yeniden ele alınması gerekiyor. Zikzak çizerek ulaşım şekli tam bir işkence.
Mevcut duraklar minibüslere göre yapılmış. Hepsinin acilen elden geçirilerek büyütülmesi şart!
Durak sayısı azaltılmalı.
Duraklara vatandaşın 1 dakikalığına bile olsa araç park etmesinin önüne geçilmeli.
Durağa girmeden yolcu alan otobüs şoförü çok ciddi bir cezai müeyyideyle karşı karşıya kalacağını bilmeli.
Ve daha birçok çözüm bekleyen sorun var.
Kim kafa yoracak?
Manisa’da trafiğin rahatlaması için şehir içi taşımacılığın teşvik edilmesi şart diyoruz ya. Sorunu çözmeden şehir içi taşımacılığı teşvik edemeyiz. Hiç kimse 6-7 kilometrelik yolu 1 saatte gitmeyi tercih etmez.
Bunun adı duraktan durağa zikzak işkence…