MANİSA'DAN RUMELİ'YE
Saygıdeğer okurlarım ...
Acısıyla, tatlısıyla , hüzünleri ve mutlulukları ile
2017 yılını geride bırakarak 2018 yılına geldik.
Dostlar ...Yeni yılınız kutlu olsun.
Allah , Ülkemizde Huzur ve Barış'ı daim etsin.
Herkese Mutluluk ve sağlık versin...
Bu hafta size Saruhan ( Manisa ) Diyarından ,
Rumeli'ye gerçekleştirilen ilk göç olaylarını anlatmak istiyorum.
1362 yılında Babası Orhan Gazi'nin ölümü üzerine Padişah olan
Sultan I.Murad Han , Taht'a çıkar çıkmaz Edirne , Filibe ve Zagra'yı almış olup ,
1389 yılında I.Kosova Muharebesinde Şehit olmuştur.
Padişahlığı zamanında Osmanlı Devleti Tuna'ya ve
Adriyatik Denizine kadar dayanmıştır.
Sultan I.Murad Han ,1363 yılında Filibe'yi Fethedince ,
Anadolu'dan Rumeli'ye Türkmen - Yörük göçünü hızlandırmıştır.
O yıllarda fethedilen bölgeleri Türk Yurdu yapmak için Anadolu'nun
Özellikle Saruhan (Manisa) ve Karesi (Balıkesir) Beyliklerinden ve
Daha sonraları da Aydınoğulları ve Karaman Beyliklerinden
Yörükler getirilip İskan edilmişlerdir.
Osmanlı Devleti sistemli bir şekilde İskan Politikası uygulamış ve
uzun yıllar boyunca Anadolu'dan Rumeli'ye gerçekleştirilen
Göçler sayesinde Balkan coğrafyasının büyük bir kısmı
Türk Yurdu haline gelmiştir.
Bu göçlerle ilgili pek çok tarihi kayıtlar bulunmaktadır .
Bir çeşit Tapu - Kadastro Defteri olan "Mufassal Tahrir Defteri " nin
kayıtlarına göre Yörüklerin yerleştirildikleri Köyler ve Kasabalar
Türkçe isimleriyle kaydedilmişlerdir. * Bkz.
* Bkz. İlber Şiyak. Rumeli Dedikleri.shf.55-56.
Osmanlı Padişahları ve Devlet adamları,
Anadolu'nun insan varlığının durumunu çok iyi analiz etmişlerdi.
Öncelikle hareket kabiliyeti olan "Göçerler''i ele aldılar.
Sipahi , Yaya , Müsellem , Vakıf gibi bir kuruma bağlı olan ve
vergisini düzenli ödeyen yerleşik nüfusun hukuki durumuna dokunmadı.
Yıldırım Bayezid Batı Anadolu harekatı sırasında
Saruhan Beyliğini Osmanlı topraklarına dahil etti.
1400-1401 yılları arasında Batı Anadolu'da bulunan yoğun
Türkmen -Yörük Nüfusunu azaltmak ve fethedilen bölgenin
Nüfusunu Türklerden yana değiştirmek için ,
geleneğe uyarak Saruhan (Manisa) bölgesinde
ikamet eden Yörükleri Rumeli'ye geçirdi.
"Saruhan'dan Rumeli'ye İlk Sürgünler"
"Tuz Yasağı" nı kabul etmeyen ve Menemen Ovası'nda kışlayan
Aşiretlerden olan "Göçer Evliler " için Sürgün kararı alan
Yıldırım Beyazıd Han'ın Saruhan Sancak Beyi olan oğlu
Şehzade Ertuğrul'a gönderdiği Ferman ile ,
"Kavmin Ulu'su " kabul edilen Saruhan ( Manisa ) Yiğidi ,
Akıncı Beyi olan "Paşa Yiğit Bey" komutasındaki
Göçer Yörükleri "Filibe" yöresine gönderdi.
Manisa ( Saruhan ) Evladı Akıncı Beyi Paşa Yiğit Bey ;
Bu göç hareketinden sonra , Vezir Çandarlı Ali Paşa'nın emri ile
Akıncıları ve Askerleri ile birlikte Üsküp üzerine yürüdü ve ,
19 Ocak 1392 yılında "Üsküp" Osmanlı Egemenliğine katılmış oldu.
Günümüzde Makedonya'da Üsküp Şehrinde mezarı bulunan ve
Yiğit Paşa Bey'in Üsküp seferine katılan ve ismi
"Aşık Paşazade" olarak bilinen Derviş Gazi Baba ;
Saruhan Yörüklerinin sürgün olayının onur kırıcı bir durum olduğunu ,
ancak fethedilen yeni bir yerin imarı ve mamur hale getirilmesi için
bu yöntemin Padişahlar tarafından uygulandığını hüzünlü bir ifade ile anlatmıştır.
Aşık Paşazade bir şiirinde bu sürgün olayını şu mısralarla dile getirmiştir.
" Kanundur Padişahlar sürgün ede ,
Ki , yani bir dahi elmamur ede .
Ve , gerçe incünür halk o seferden ,
Bu Tanrı takdiri hoş muti olsa ,
Olur rahat ki ol nasibüm ede..."
* Bkz. Aşık Paşazade. a.g.e.sh.141 Neşri.
Önemli :
Bu bilgilerin tamamı İlber Şiyak 'ın Saruhan'dan Rumeli'ye Gönül Köprüleri isimli kitabının 40 - 41 - 42 - 43 -44 sahifelerinden alıntı yapılmıştır.